Η βιώσιμη μόδα είναι η τελευταία λέξη της μόδας! Όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια ακούμε τους όρους ethical fashion ή fashion sustainability. Τι σημαίνουν όμως οι όροι αυτοί?
Η βιωσιμότητα στη μόδα δεν είναι απλά ένα trend. Είναι ένα σύγχρονο lifestyle που σχετίζεται με τον επαναπροσδιορισμό της πολυτέλειας και πώς τη βιώνουμε στην καθημερινότητά μας. Βιωσιμότητα στη μόδα είναι το κριτήριο που επιλέγουμε τα ρούχα μας. Είναι η ποσότητα των ρούχων που αγοράζουμε, τα brands που στηρίζουμε και φυσικά πώς όλα τα παραπάνω επηρεάζουν το περιβάλλον.
Η ηθική μόδα (ethical fashion) αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη πρακτική, κατά το σχεδιασμό, την προμήθεια και την κατασκευή ενδυμάτων, η οποία μεγιστοποιεί τα οφέλη για τους ανθρώπους και τις κοινότητες, ενώ ελαχιστοποιεί τις επιπτώσεις για το περιβάλλον» λέει το Ethical Fashion Forum. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το αντίθετο του “fast- fashion”. Ο τρόπος που πρέπει να θεμελιωθεί ο χώρος της ένδυσης, ξανά -με σεβασμό στον εργάτη, στον καταναλωτή, στην κοινωνία, στην τέχνη και κυρίως στο περιβάλλον.
Τη τελευταία εικοσαετία το κυρίαρχο επιχειρηματικό μοντέλο σε αυτόν τον τομέα είναι αυτό της «ταχείας μόδας (fast-fashion)», όπου σχεδιαστές και κατασκευαστές ρούχων αλλάζουν τις συλλογές τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα και τα προωθούν σε πολύ οικονομικές τιμές, αφού παράγονται σε χώρες με πολύ φτηνό εργατικό δυναμικό (Κίνα, Ινδία, Μπανγκλαντές) με υλικά χαμηλής ποιότητας. Αυτή η τάση ενθαρρύνει τους καταναλωτές να αγοράζουν και να απορρίπτουν όλο και μεγαλύτερο όγκο ρούχων. Το πρόβλημα μεγιστοποιείται καθώς ο μέσος άνθρωπος αγοράζει 60% περισσότερα είδη ρουχισμού απ’ ό,τι πριν από 15 χρόνια.
Η μόδα πρέπει να σταματήσει να μολύνει το περιβάλλον! Σύμφωνα λοιπόν τον ΟΗΕ θεωρείται η δεύτερη πιο ρυπογόνος βιομηχανία στον κόσμο. Όσον αφορά τις εκπομπές άνθρακα, η βιομηχανία είναι υπεύθυνη για περισσότερες από όλες τις εκπομπές που προέρχονται από τις διεθνείς πτήσεις και τη θαλάσσια ναυτιλία μαζί. Το κρυφό κόστος της βιομηχανίας της μόδας που πληρώνει η μητέρα φύση –το οποίο είναι πολύ μεγαλύτερο από την τιμή– μπορεί να το διαπιστώσει κανείς αν αναλογιστεί ότι χρειάζονται περίπου 7.500 λίτρα νερού για να δημιουργηθεί ένα μόνο τζιν. Αυτό ισοδυναμεί με την ποσότητα νερού που καταναλώνει ο μέσος άνθρωπος για περίοδο επτά ολόκληρων ετών. Περίπου 93 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού -αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες πέντε εκατομμυρίων ανθρώπων- χρησιμοποιούνται από τη βιομηχανία της μόδας ετησίως και περίπου μισό εκατομμύριο τόνοι μικροϊνών, που ισοδυναμούν με τρία εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, φτάνει πλέον στον ωκεανό κάθε χρόνο.
Η μόδα πρέπει να σταματήσει να θέτει σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή και να καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα! Οι περισσότερες εταιρείας κατασκευάζουν τα προϊόντα τους σε χώρες με φθηνό εργατικό δυναμικό και με πολύ χαμηλούς φόρους, όπως το Μπαγκλαντές, η Κίνα κλπ. Πέρα από την έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ασφάλειας στον επαγγελματικό χώρο, οι εργαζόμενοι των εταιριών αυτών κυρίως στον τομέα της παραγωγής αναγκάζονται να δουλεύουν υπερβολικές ώρες χωρίς διαλείμματα και να παίρνουν μισθούς πείνας. Αξίζει να αναφερθεί πως οι άθλιες συνθήκες κάτω από τις οποίες δουλεύουν, σε κτίρια που δε πληρούν της προϋποθέσεις ασφάλειας και με υλικά τα οποία είναι βλαβερά για την υγεία, τους εκθέτει καθημερινά σε κίνδυνο. Επιπλέον, η ποιότητα των υφασμάτων και γενικά των πρώτων υλών που χρησιμοποιούν είναι πολύ σημαντική τόσο για τον εργαζόμενο, όσο και για τους καταναλωτές. Τα περισσότερα ρούχα κατασκευάζονται από πολυαμίδιο (polyamide) το οποίο είναι βλαβερό για την υγεία και μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς στην επιδερμίδα καθώς συγκαταλέγεται μεταξύ των συστατικών που μπορεί να προκαλέσουν καρκινογένεση.
Όλα τα παραπάνω είναι ηθικά θέματα που αφορούν όλους μας και δε πρέπει να αδιαφορούμε! Όλοι σκεφτόμαστε τι μπορώ να κάνω εγώ αν δε δρουν οι κυβερνήσεις ή οι εταιρείες. Όμως μπορούμε με μικρές αλλαγές στις συνήθειές μας να βοηθήσουμε το μέλλον του πλανήτη μας και κατ επέκταση το δικό μας και των παιδιών μας.
Ένας φιλικός προς το περιβάλλον τρόπος αγοράς είναι να κοιτάμε τα καρτελάκια από τα ρούχα που αγοράζουμε αποφεύγοντας υλικά που δεν είναι βιοδιασπώμενα. Δηλαδή αντί για πολυεστέρα μπορούμε να ψάχνουμε ρούχα που φτιάχνονται από βισκόζη (viscose) ή οργανικό βαμβάκι. Ένας πιο δημιουργικός τρόπος να αποκτήσουμε καινούργια ρούχα είναι να μεταποιήσουμε παλιά που δεν φοράμε, μ ’αυτόν τον τρόπο δεν ξοδεύουμε πολλά χρήματα και παράλληλα φτιάχνουμε το ρούχο όπως το θέλουμε εμείς. Επιπλέον, υπάρχουν πλέον σε όλη την πόλη μαγαζιά second hand, thrift stores και vintage shops στα οποία μπορούμε να βρούμε φοβερούς μικρούς θησαυρούς σε εξίσου καλές τιμές. Μπορούμε να ανακυκλώσουμε, να χαρίσουμε ή να πουλήσουμε τα ρούχα μας έτσι ώστε να μην παράγουμε περίσσια απόβλητα. Επίσης, καλό είναι να προτιμάμε μικρές εταιρείες (ελληνικής κατασκευής) στις οποίες η παραγωγή είναι πολύ μικρότερη. Καλή πρακτική επίσης, είναι να προτιμούμε τα brands που φέρουν το διακριτικό “sustainable fashion”, “eco-friendly” ή να επιλέγουμε ρούχα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και πιο ανθεκτικά. Τέλος, ψωνίζοντας από online καταστήματα, καταναλώνουμε 30% λιγότερη ενέργεια, όπως και όταν βγάζουμε τα ρούχα μας τα στεγνώσουν στο μπαλκόνι και όχι με στεγνωτήριο.
Μπορούμε λοιπόν, να γίνουμε μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Είναι ο τρόπος ζωής του καθενός μας που θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος σε προσωπικό αλλά και συλλογικό επίπεδο καθώς επίσης και στη βιωσιμότητα όχι μόνο της μόδας, αλλά και του πλανήτη.